Voor u ligt de meerjarenbegroting 2025-2028 die, net als verleden jaar, een tweeledig beeld schetst. Enerzijds is het jaar 2025 financieel sluitend. Dit betekent dat we gedurende dit jaar onze koers kunnen voortzetten en verder kunnen werken aan het realiseren van het collegeprogramma. Anderzijds laten de jaren 2026, 2027 en 2028 een negatief financieel resultaat zien.
Dit negatieve resultaat is grotendeels het gevolg van de nieuwe financieringssystematiek van het gemeentefonds, wat leidt tot de zogenaamde ‘ravijnjaren’. Deze systematiek is al jarenlang onderwerp van hevige discussie. Het totale tekort voor gemeenten, geschat op drie miljard euro, zet de budgetten van lokale overheden sterk onder druk. Hierdoor wordt het steeds moeilijker om essentiële diensten zoals jeugdzorg, woningbouw, armoedebeleid en de energietransitie te financieren.
De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) voert actie om de gemeentelijke middelen in lijn te brengen met het steeds uitdijende takenpakket. Wij onderstrepen en steunen deze strijd waar mogelijk. Toch blijft het onzeker of er voldoende compensatie vanuit het Rijk zal komen. Daarom hebben we in deze meerjarenbegroting rekening gehouden met deze mogelijke ondercompensatie en volgen hiermee het begrotingsadvies van de VNG. Zoals aangegeven in de kadernota 2025-2028 hebben we besloten geen nieuw beleid te introduceren dat negatieve financiële consequenties heeft. Daarnaast zijn we begonnen met het formuleren van een strategie voor een gezonde financiële toekomst voor onze gemeente.
De uitdagingen beperken zich echter niet tot de financiële situatie. Door de val van kabinet-Rutte IV in november vorig jaar en een langdurige en moeizame formatie hebben belangrijke beleidskeuzes vanuit het Rijk vertraging opgelopen. Op 2 juli is het kabinet-Schoof I aangetreden, maar het blijft afwachten welke oplossingen zullen worden aangedragen voor de stikstofcrisis, de wooncrisis, de energietransitie en de asielketen die zo onder druk staat. Het is ook nog onduidelijk hoe dit kabinet zal omgaan met de algemene uitkering. De keuzes die dit kabinet maakt zullen directe en verstrekkende gevolgen hebben voor de slagkracht van het lokale bestuur.
We zijn trots op de inhoudelijke resultaten waarvoor we in deze begroting ruimte vinden, ondanks de grote financiële uitdagingen die er liggen. We zijn verder gegaan met de ontwikkeling van onze bedrijventerreinen. We hebben samen met u en veel inwoners, maatschappelijke partners en participatieraad een nieuwe visie en integrale nota voor het sociaal domein ontwikkeld. Van daaruit gaan we aan de hand van uitvoeringsplannen met name de sociale basis, de gezondheid en leefbaarheid in onze gemeente versterken. Tegelijk staan we aan de lat voor het realiseren van landelijke opgaven als de Hervormingsagenda Jeugd, het Integraal Zorgakkoord en het programma Wonen, Ondersteuning en Zorg voor Ouderen. Hierbij zullen we meer dan ooit tevoren over de domeinen met anderen moet samenwerken. Met een brede blik. Binnen en buiten de organisatie. Het komende jaar hopen we ook flinke stappen te gaan zetten voor de huisvesting van IKC De Wissel en de revitalisering van sportpark Hengelder. En uiteraard blijven ook grote maatschappelijke opgaven als de opvang van vluchtelingen en huisvesting van statushouders en arbeidsmigranten onze volle aandacht houden. Met steun van de provincie Gelderland zijn er grote stappen gezet voor onze organisatieontwikkeling. De komende tijd blijven we ons inspannen voor de verdere uitvoering van deze projecten en opgaven.
De komende bestuursperiode staat deels in het teken van de verdere uitvoering van het collegeprogramma en het uitwerken van de raadsagenda. Een goed functionerend bestuurlijk-ambtelijk samenspel is hiervoor van groot belang. Dit geldt ook voor de strategiebepaling om te komen tot een financieel gezond meerjarenperspectief. De moeilijke keuzes waarvoor we staan, hopen wij in goede samenspraak tussen raad en college te kunnen maken. Dit alles tegen de achtergrond van een robuuste, strategisch sterke en toekomstbestendige ambtelijke organisatie.