Ontwikkelingen Jeugd
Landelijk gezien zijn een aantal ontwikkelingen van belang, waaronder de toename van jeugdzorg (die alsmaar oploopt), de keuze om de gesloten jeugdzorg af te bouwen en te werken naar kleinschaligheid, een tekort aan pleegouders, arbeidsmarktperikelen, jeugdzorgorganisaties die het (financieel) steeds moeilijker hebben. Het Rijk en de VNG werken samen met betrokken partijen aan een hervormingsagenda jeugd die zich richt op een beter en beheersbaar jeugdstelsel. De hervormingsagenda is vastgesteld in juni 2023. Er is landelijk een start gemaakt met de uitwerking hiervan. Ook regionaal en lokaal zijn we volop bezig om de doelen uit de agenda te realiseren. We werken in regionaal verband samen, en hebben ook op lokaal niveau de nodige zaken te doen hebben (zoals de ontwikkeling naar Sterke Lokale Teams etc.)
De gemeenteraad heeft juni 2024 de Visie en integrale nota Sociaal Domein 2024-2040 vastgesteld. Deze visie is de basis voor al ons beleid en hierin komen de principes uit de hervormingsagenda terug.
De regionale samenwerking rondom jeugdzorg bestaat uit een aantal gezamenlijke projecten. Zevenaar is actief betrokken bij de uitwerking van de plannen. Die richten zich onder andere op het terugdringen van jeugdzorg met verblijf en complexe scheidingen. Er is een regionale begroting opgesteld, waarbij de kosten over alle gemeenten verdeeld worden.
Daarnaast zien we bij alle vormen van jeugdhulp nog steeds wachtlijsten. Er is veel verloop van personeel bij de zorgaanbieders en het is moeilijk om personeel te vinden en te behouden. Preventieve voorzieningen voor ouders en kinderen
We merken dat het aantal zorgvragen is toegenomen. We zien echter dat veel zorgvragen in een eerder stadium opgepakt zouden kunnen worden, waardoor zwaarder geïndiceerde zorg voorkomen kan worden. Deze zorgvragen kunnen bijvoorbeeld vanuit een voorliggende voorziening voor ouders opgepakt worden. Daarom willen we verder investeren in het voorliggende veld, zodat inwoners eerder en beter geholpen worden en het aantal (duurdere) zorgindicaties afneemt. Voorliggende voorzieningen zijn bijvoorbeeld het maatschappelijk werk op school, het jongerenwerk en bijeenkomsten voor ouders waarin ze handvatten krijgen voor de opvoeding en tips en handvatten aan elkaar geven. In 2025 geven we de gemeenteraad advies over voorliggende voorzieningen en het versterken van de sociale basis vanaf 2026. Onderdeel van dit advies is de mogelijke continuering van het maatschappelijk werk voor ouders en kinderen. Ontwikkelingen maatschappelijke ondersteuning
We bieden inwoners de maatschappelijke ondersteuning die ze nodig hebben. Dat is, en blijft, het uitgangspunt. De vraag naar en de complexiteit in ondersteuning stijgt. Daardoor neemt de financiële druk om de Wmo 2015 binnen de begrote budgetten uit te voeren toe. Dit komt door allerlei ontwikkelingen. Vooral door aspecten waar we als gemeente niets aan kunnen doen zoals de overheveling van taken door het rijk, jurisprudentie die nadelig is voor gemeenten, stijgende tarieven (door o.a. krappe arbeidsmarkt) en vergrijzing van de samenleving. Een deel van de kostenstijging heeft te maken met zaken die wel, zij het lastig, te beïnvloeden zijn. Te denken valt aan: individualisering, (onterecht) claimen van ondersteuning, afname weerbaarheid, complexere samenleving en vraagstukken. Met de visie Sociaal Domein 2024-2040 en de woonzorgvisie 2024-2028 als grondslagen gaan we dit door middel van uitvoeringsplannen en het actualiseren van beleid en uitvoering beïnvloeden. Op deze wijze verwachten we dat we kostenreductie samen op kunnen laten gaan met het (blijven) bieden van maatschappelijke ondersteuning die nodig is. Maatschappelijke ondersteuning en Welzijn
Zoals hierboven reeds aangegeven, wordt de druk op het systeem van zorg en ondersteuning steeds groter vanwege toenemende complexiteit, verzwaring van problematiek, verdere decentralisaties vanuit de rijksoverheid, kostenstijgingen en capaciteitsproblemen. Dit maakt de noodzaak voor een versterking van het voorliggende veld en sociale basis van de samenleving urgent. Door een sterke sociale basis kunnen inwoners meer zelf en vooral ook samen. Dan kunnen zorgprofessionals zich richten op die situaties die om specifieke deskundigheid vragen. De versterking van het voorliggend veld vraagt om investeringen in bestaande en/of nieuw op te zetten algemene voorzieningen, zoals maatschappelijk werk en opbouwwerk. Zo kunnen met kortdurende ondersteuning inwoners vaak weer verder en wordt erger voorkomen. Bij de uitwerking van de Visie Sociaal Domein 2024-2040 in uitvoeringsplannen, krijgt deze ontwikkeling vorm en inhoud. Daarbij maken we gebruik van en sluiten we aan bij de ontwikkelingen en mogelijkheden die we hebben via het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) en het Integraal Zorgakkoord (IZA). Daarbij zoeken we ook sterk de (sub)regionale verbinding. Hervorming van de infrastructuur voor de arbeidsmarkt
Zevenaar geeft mede vorm aan de inrichting van de nieuwe infrastructuur voor de arbeidsmarkt, om de dienstverlening aan werkzoekenden, werkenden en werkgevers te versterken.
Hiermee kunnen we de kansen die de huidige krapte op de arbeidsmarkt biedt, benutten voor mensen die langs de lijn staan. Ook kan dit de druk op werkgevers in tekortsectoren verlichten.
In elke arbeidsmarktregio komt één gezamenlijk regionaal loket: het Werkcentrum. Zevenaar organiseert dit samen met de centrumgemeente en UWV. Werkzoekenden, werkenden en werkgevers kunnen bij het werkcentrum terecht voor brede dienstverlening door publieke en private partijen. Ook ontwikkelen we nieuwe gezamenlijke dienstverlening. Verder zetten we de dienstverlening van Werkgeversservicepunten, Leerwerkloketten, en de versterkte samenwerking zoals bij de Regionale Mobiliteitsteams voort in de Werkcentra.
Beschut Werk
Beschut werk is een dienstbetrekking in een beschutte omgeving onder aangepaste omstandigheden. Gemeenten ontvangen vanaf 2025 structureel meer middelen om invulling te geven aan deze taak. Voor Zevenaar gaat het om een bedrag van € 60.000,--, dat we zullen inzetten om meer mensen met een beschut werk indicatie te begeleiden naar een voor hen passende beschutte werkplek. Hiermee streven we zo dicht mogelijk bij de landelijk opgelegde doelstelling te komen. Voor 2024 is het streven 33 plekken voor Zevenaar. Momenteel hebben we hiervan een derde gerealiseerd. Re-integratieverordening
De raad heeft in september van 2024 besloten over het al dan niet instemmen met de re-integratieverordening Participatiewet 2024. Opvang Oekraïners
Zevenaar vangt op dit moment vluchtelingen uit Oekraïne op in vier gemeentelijke opvanglocaties. De oorlog in Oekraïne is nog niet voorbij en er is een groot tekort aan opvangplekken. De gemeente bekijkt steeds of de bestaande opvanglocaties verlengd kunnen worden of nieuwe locaties geopend worden. De taakstelling voor de opvang van de Oekraïners wordt verhoogd per 2025 naar 295. De opvang van de Oekraïners leidt tot een aantal uitdagingen. De druk op de voorzieningen zoals zorg, school en begeleiding bij mentale problemen is hoog. Veel Oekraïners zijn afhankelijk van tijdelijk en laaggeschoold werk. Samen met de uitvoeringspartners willen we hen begeleiden naar meer duurzaam werk wat ook een beroep doet op kennis en vaardigheden van de Oekraïner. De bijdrage van het Rijk voor de opvang van de Oekraïners is net voldoende om de opvang en begeleiding op een goede en menselijk manier te organiseren. Asielopvang en huisvesting statushouders
De opgaven voor asielopvang en de huisvesting van statushouders zijn groot. De taakstelling die de gemeente krijgt voor het eerste halfjaar van 2025 wordt in het derde kwartaal bekend gemaakt door het rijk. Door de bredere ontwikkelingen in de politiek en de maatschappij is veel onduidelijk. Dit heeft mogelijk gevolgen voor de financiering vanuit het rijk en daarmee de inzet van de gemeente op dit onderwerp. In 2025 zetten we onder andere in op het beter benutten van de bestaande woonvoorraad door samen met de woningcorporaties initiatieven op te zetten voor het huisvesten van statushouders. Hiervoor gebruiken we (deels) de reserve voor opvang en begeleiding vluchtelingen. In Q4 2024 neemt het college van burgemeester en wethouders ook een besluit over het inzetten op huisvesting van hervestigers. Hervestigers zijn uitgenodigde vluchtelingen die wegens hun persoonlijke omstandigheden zo snel mogelijk gehuisvest moeten worden en niet eerst in een AZC komen te wonen. Inburgering
Op 1 januari start de implementatieperiode van de regionale inkoop van Zelfredzaamheids- en B1-leerroutes in de inburgering. Deze implementatie duurt naar verwachting zes maanden en vraagt extra inzet vanuit beleid en uitvoering. Er moet onder andere overgedragen worden van oude naar nieuwe aanbieders, contracten afgesloten worden met de nieuwe aanbieders en werkafspraken gemaakt worden. Voor de implementatieperiode is incidenteel € 40.000 nodig. In de nieuwe inkoop wordt de ondersteuning bij kinderopvang en het aanvragen van de kinderopvangtoeslagen losgekoppeld van de aanbieder. We zoeken naar een geschikte uitvoeringsorganisatie om dit met de inburgeringsplichtigen te doen. De aanvullende kosten hiervan dekken we uit het bestaande inburgeringsbudget. Daarnaast zetten we in op het starten van voor inburgering op het AZC. Dit betekent dat wanneer de statushouders aan de gemeente zijn gekoppeld, maar er nog geen woning voor hen is gevonden, ze al wel beginnen met hun inburgering. Hiermee sturen we aan op een betere start en een snellere toeleiding naar werk. | 